"Alle kreken komen uit op zee.."

Begin februari vloog ik naar de andere kant van de wereld om les te geven in Suriname aan leerlingen van het Arthur A. Hoogendoorn Atheneum, een particuliere school in Paramaribo. Ruim vijf maanden geleden wist ik nauwelijks wat ik me bij Suriname moest voorstellen en nu, enkele maanden later, heeft Suriname een plekje in mijn hart veroverd. Ik ben verliefd geworden op de warme en hartelijke inwoners van het land, op de prachtige natuur en op de diverse culturen die je terug vindt in de Surinaamse keuken, talen en feestdagen. Dit alles maakt van Suriname een land waar je nooit moe van kan worden en een land waar je nooit uitgekeken raakt.

Zo divers maar toch één

Een bekend Surinaams gezegde in het Sranan, de verbindingstaal in Suriname, luidt als volgt: “Wan liba, someni kriki… ale e go na wan se”. Grof vertaald: “Eén rivier, zoveel verschillende kreken… alle komen uit op zee.” Dit gezegde slaat op de diversiteit in de Surinaamse samenleving die ik erg bewonder. De Surinamers willen hiermee zeggen dat hun land zoveel verschillende culturen en religies kent, maar dat ze zich ondanks dat toch verbonden voelen met elkaar. Want uiteindelijk zijn ze allemaal hetzelfde, of anders gezegd: ze monden alle uit op zee. Dit maakt de Surinamers in mijn ogen een hartverwarmend volk waar Nederland vandaag de dag nog veel van kan leren. Niet alleen weten ze veel meer van elkaar dan wij Nederlanders in een multiculturele samenleving van elkaar weten, ook is er onderling veel meer respect voor elkaar. Ze laten elkaar in hun waarde en doen vaak met elkaar mee. Een mooi voorbeeld is het Holi-feest waaraan alle Surinamers vrolijk meedoen.
Culturen zijn mooi, en ik wilde zoveel mogelijk weten van al deze culturen. Ook vroeg ik me af hoe de Surinamers hun diverse religies belijden. Ik heb de moskee en de synagoge bezocht die aan de Keizerstraat gebroederlijk naast elkaar staan, een mis gevolgd in de houten Sint-Petrus-en-Pauluskathedraal en een rondleiding gevolgd door een Hindoestaanse bedevaartsoord. Ook leerde ik mensen kennen die volgens het Winti en Rastafari geloof leefden. Meer dan ooit zag ik in hoe al deze geloven op elkaar lijken en met elkaar samenhangen. Alle hadden dezelfde boodschap, namelijk: er is maar één God en je moet als een goed mens leven.

In de tweede helft van mijn verblijf in Suriname ben ik opgegaan in de bevolking. Een gewaagde stap voor een stagiaire in een vreemd land. Toch ben ik blij dat ik het heb gedaan en kan ik het aan iedereen aanraden. Ik heb in Suriname veel nieuwe mensen leren kennen. Ieder met hun eigen verhaal en achtergrond. Ze hebben mij allemaal op hun eigen manier geïnspireerd en ze hebben mij Suriname op verschillende manieren laten beleven. Zo werd ik door een Brazilliaan uitgenodigd op een rijke ambassadeursfeest die in een luxe villa werd gehouden. Tot diep in de nacht heb ik in een grote tuin met een mooi zwembad genoten van salsa en Mexicaans eten onder een prachtige sterrenhemel. Maar toen een vriend me op een avond mee nam naar de getto van Paramaribo om me te laten zien waar hij was opgegroeid, heb ik ook de andere kant van Suriname gezien. In de getto trof ik mensen aan die leefden in huizen van golfplaten en jonge meisjes die in niets-verhullende kleren ‘s avonds laat nog op straat waren. Dit zijn ervaringen die je aan het denken zetten en die je niet zomaar zult vergeten. Niet alleen hebben ze me een bredere kijk gegeven op de wereld en op de mensheid, maar ook heb ik door sommige ervaringen meer geleerd over mezelf. Bovendien zijn er uit sommige contacten vriendschappen voor het leven ontstaan.

Overweldigd door de prachtige natuur

De kreken waarover ik het heb in de titel, zorgen naast diversiteit in de Surinaamse samenleving, in combinatie met het tropische regenwoudklimaat ook voor een prachtige natuur. Tijdens de tripjes en tours die ik in Suriname heb gemaakt, werd ik overweldigd door moeder natuur. Ik heb genoten van kokosnoten en verschillende vruchten die in de tropen groeien alsof het niks is. Ik heb dieren in het wild gezien die je normaal alleen op National Geographic zou zien. En ik heb genoten van watervallen en prachtige uitzichten. De geweldige natuur maakte iets in me los. Het zorgde ervoor dat ik een soort innerlijke vrede in mezelf vond. Als je na een nacht slapen in een hangmat s ’morgens uitgerust wakker wordt van verschillende volgelgeluiden en je dag vervolgens begint met het opfrissen van jezelf in een koele kreek, besef je dat je niet zoveel nodig hebt om gelukkig te kunnen zijn.

Lesgeven op het AAHA

Lesgeven op het Arthur A. Hoogendoorn Atheneum was in een woord geweldig. Het Vrije Atheneum is een onwijs leuke school met een gezellig team die echt voor de leerlingen gaan. Ik ben dan ook erg trots op het feit dat ik dat team heb mogen versterken. Bovendien is het een school die ten aanzien van andere scholen in Suriname ver ontwikkeld is. Dat zie je aan de veelzijdige vakken die er gegeven worden, de faciliteiten die de school aan de leerlingen biedt en aan de activiteiten die door de school worden georganiseerd. Wat ik zelf het meest bijzondere vond aan de school is de buitengewoon fijne sfeer die er hing. Dit kwam voornamelijk door de familiaire betrokkenheid van de docenten naar de leerlingen toe en andersom. Leerlingen worden echt gekoesterd, iedereen hoort erbij en dat is merkbaar aan alles. De school wordt daarom ook wel ‘de Atten-familie’ genoemd. Het is een kleine school en door de grote betrokkenheid net één grote familie. Dit heeft mij heel erg ontroerd. Ik weet nog dat ik in het begin van mijn stage erg verrast was van de situatie die ik aantrof op de school. De sfeer was voor mij ongekend, maar voelde bijzonder goed. Ik was verbaasd in positieve zin: zo kan het dus ook dacht ik. Soms keek ik naar de leerlingen en dacht ik: wat zullen zij later terug kijken op een prachtige en liefdevolle jeugd.

Terwijl andere stagiaires op een Openbare Muloschool niet veel goeds te vertellen hadden over het pedagogische klimaat op hun school, bewonderde ik deze van het Vrije Atheneum juist. Hoewel ik persoonlijk denk dat zo’n sterk pedagogisch klimaat op een school in Nederland bijna ondenkbaar zou zijn, heb ik geprobeerd om toch zoveel mogelijk hiervan mee te nemen om mezelf als docent te verbeteren. Een grote inspiratiebron voor mij op het gebied van pedagogiek, didactiek en ook gewoon als persoon op zich, was mijn stagebegeleidster. Door veel drama en humor in haar lessen te gebruiken en leerlingen vooral zelf te laten werken, maakte ze haar lessen heel aantrekkelijk. Ik denk dat het opbouwen van een relatie met leerlingen een bijzonder sterke kant is van haar waar ik me door heb laten inspireren. In het bijzonder de peptalks die ze aan leerlingen individueel gaf waarin ze hun motiveerde om een hoger doel te bereiken en de gesprekken die ze klassikaal voerde om het eenheidsgevoel in een klas te versterken, zijn zaken waarvan ik onder de indruk ben en op pedagogische gebied zeker mee zal nemen. Ik heb gezien hoe leerlingen door haar toedoen in een korte tijd harder zijn gaan werken, omdat ze een hoger doel voor ogen hadden. In een korte tijd heb ik klassen zien ontwikkelen en groeien. Leerlingen begonnen elkaar onderling aan te sporen en te motiveren. Door de klassen van hetzelfde leerjaar inzicht te geven in de cijfers die er in andere klassen gehaald werden, creëerde ze een soort gezonde klassenconcurrentie: alle klassen wilden de beste geschiedenis klas zijn. Als je dat allemaal uit een relatie met leerlingen kunt halen, dan moet je wel een hele bijzondere docent zijn. Eentje waar ik in ieder geval veel van heb geleerd. Naast haar werkte er nog andere geweldige docenten, allemaal verschillend met hun eigen talenten en manier van les geven. Het was altijd heel gezellig in de lerarenkamer. Door de goede communicatie en wederzijds respect een hecht en sterk team, net als de Surinaamse samenleving divers maar toch één. Toen ik van de directrice van de school te horen kreeg dat ik naadloos bij het team zou passen, collega’s mij vertelden dat ze mij niet als Nederlander, maar meer als Surinamer zagen en zelfs de conciërge tranen in z’n ogen kreeg toen ik de school verliet, kreeg ik het toch wel even warm van binnen.

Wil jij meer weten over mijn ervaringen in Suriname? Kijk dan op: https://www.facebook.com/journeytoparamaribo